جایگاه کنونی بازاریابی الکترونیک کجاست؟ در دنیای امروز نگاهها در کسب و کار دارد کم کم از بازار فیزیکی به سمت بازار الکترونیک متمایل میشود. دستاوردهای این تغییر رویکرد برای کسب و کارها چیست؟ رشد روزافزون امکان دسترسی به اینترنت پرسرعت، دنیای اینترنتی وسیعی را بوجود آورده است که در حال حاضر بیش از یک میلیارد کاربر و (به عبارتی مشتری بالقوه) در آن سکونت دارند. با توجه به مقیاس رشد اینترنت و مزایایی که در اختیار مشتریان از یک سو و کسب و کارها از سوی دیگر قرار میدهد، اینترنت بخش بزرگی از آینده همه کسب و کارها را فرا خواهد گرفت. اینترنت علاوه بر گشایش کانالهای جدید ارتباطی با مشتریان بالقوه، تجارب نوین و جذابی از برندها را به آنها عرضه میدارد به طوریکه صاحبان و متوالیان کسب و کارها از جذابیت این تجارب به نفع کسب و کار خود بهره مند میشوند.
اصلا بازاریابی الکترونیکی به چه معناست؟ بازاریابی الکترونیکی یعنی اینکه شما ساز وکارهای بازاریابی کسب و کار خود را در بستر ابزارهای الکترونیک و بر پایه تکنیکها و تاکتیهای آنلاین پیاده سازی و اجرا کنید. بازاریابی اینترنتی عبارتست از فرایند ایجاد و حفظ روابط مفید متقابل با مشتریان از طریق فعالیتهای اینترنتی به منظور تسهیل تبادل ایده‌ها کالاها و خدمات به نحوی که اهداف هر دو طرف را محقق سازد. در بازاریابی الکتریکی به دلیل وجود فناوری های ارتباطی و تکنیکهای نوین مدیریتی از جمله بازاریابی درونگرا (inbound marketing) ، ارتباط بلندمدت شما با مشتری بیشتر و راحت تر حفظ میشود. ماهیت و رسالت اصلی و نقطه تمایز بازاریابی الکترونیکی، ایجاد یک ارتباط دو سویه بین مشتری و کسب و کارها ست، چیزی که در سایر روشهای بازاریابی سنتی وجود نداشت. در آنجا این ارتباط یک سویه بود و گاهی شکل تحمیل به خود میگرفت. این نقطه برتری عامل پتانسیل بالای جذب مشتری در بازاریابی الکترونیک است. مشتریان این تعامل دوسویه را بسیار دوست دارند. علاقه مند هستند نظر و پیشنهاد بدهند، سوال بپرسند و در لحظه پاسخ بگیرند و امکان دادن بازخورد برای محصولات و خدمات دریافتی خود، از طریق تولید محتوا را داشته باشند.
برای دیدن اثرات استفاده از بازاریابی آنلاین در کسب و کار اینجا را کلیک کنید.
یکی از دلایل این که چرا بسیاری از کسب و کارهای جدید و به ویژه کسب و کارهای جدید الکترونیک از ورود خود به دنیای آنلاین سودی نمی برند و مرتکب اشتباهات زیادی میشوند، اغلب این است که اهداف از پیش تعیین شده مشخصی ندارند و مستقیما به سراغ استفاده از ابزارهای تاکتیکی الکترونیک مانند وب سایت ها و تبلیغات بنری می روند بدون آنکه در مرحله اول اهداف و راهبردهای کارآمد مشخصی داشته باشند. قبل از ایجاد تغییر برای بازاریابی الکترونیک اول باید مشخص شود که چرا شما میخواهید آنلاین شوید؟ این اهداف کدامند؟ چه مزایا و فواید مورد انتظار شماست؟ باید مشخص نمایید که چرا وارد بازاریابی الکترونیک شده اید و این که روی چه زمینه هایی میخواهید متمرکز شوید تا بتوانید بازاریابی الکترونیک خود را بهسازی نمایید. ۵ منفعت، دلیل یا هدف جامع در بازاریابی الکترونیک وجود دارد:
- رشد فروش از طریق توزیع تبلیغ و فروش گسترده تر
- ارزش افزوده به معنای ارائه مزایای فوق العاده آنلاین به مشتریان و استفاده از اینترنت به عنوان ابزار خدمت رسانی
- نزدیکتر شدن به مشتریان با ردیابی فعالیتهای آنها، پرسیدن سوالات و ایجاد گفتگو و آگاهی از خصوصیات آنها
- صرفه جویی در هزینه ها (که شامل هزینه های خدمات، تبلیغات، معاملات و مدیریت فروش، چاپ و ارسال صورت حساب میشود) و در نتیجه افزایش سود معاملات
- گسترش آنلاین برند و تقویت ارزش های برند در محیط رسانه ای کاملا جدید.
تعیین یک یا چند مورد از آنها مسیر و استراتژی بازاریابی آنلاین شما را مشخص میسازد. قبل از شروع به کار باید این موارد را با مجری پروژه بازاریابی خود مشخص نمایید. تا از ابزار، برنامه ها و استراتژی متناسب با اهداف شما استفاده شده و در نهایت شما را به نتایج و دستاوردهای مورد نظرتان برساند. برای تفهیم بیشتر پنج دلیل بالا را با هم مرور می کنیم.
1. رشد فروش
تقریبا هرچیزی را میتوان به صورت آنلاین فروخت، از کتاب تا دوچرخه از چیزهای کوچک تا هواپیمای جت، از توربین تا اسباب بازی ها و یا مواد شیمیایی. اگرچه تقریبا هرچیزی را میتوان آنلاین به فروش رساند، اما اینترنت روی برخی از صنایع تاثیر بیشتری دارد. به ویژه مسایل آموزشی ، سرگرمی و یا خدمات مشاوره که بسیاری از آنها را می توان دیجیتالی نمود و آنلاین فروخت.
اگر کالاهایی را روی وبسایت خود گذاشته و مستقیما از طریق درگاه وب سایت به فروش میرسانید، سهم درآمد مستقیم آنلاین می‌گویند. اما شرکت‌ها باید همه مشتریان، چه آنهایی که آنلاین خرید می کنند و چه آنهایی که میخواهند آفلاین خرید کنند را پشتیبانی کنند. بنابراین ضروری است در وب سایت خود امکاناتی برای کسانی که قصد خرید آنلاین دارند و کسانی که تنها برای بازدید به سایت مراجعه کرده‌اند فراهم کنید. مثلاً اینکه علاوه بر فروشگاه اینترنتی، کاتالوگ‌های معرفی و آشنایی با محصولات، دستورالعمل های استفاده از محصولات و انواع کاربری محصولات و سایر موارد مشابه را در وبسایت تعبیه کنید. ممکن است مشتری با مطالعه آنها علاقه مند به محصول شما شده اما از طریق آفلاین و به صورت فیزیکی (حضوری) اقدام به خرید کند. این حالت را سهم غیرمستقیم درآمد آنلاین می‌نامند. بهترین حالت برای یک کسب و کار داشتن فروش ترکیبی است (ترکیب هر دو حالت درآمد مستقیم و غیرمستقیم آنلاین) و البته این یک ضرورت است. چون شما باید موجودیت خود را در بازار فیزیکی هم حفظ کنید. مثالی از فروش غیر مستقیم آنلاین میزنیم. چرخ و فلک معروف لندن از طریق سایت خود این امکان را به کاربران میدهد که به یک وب کم که به چرخ و فلک وصل شده است، از طریق اینترنت متصل شوند و از منزل خود لذت سوار شدن را به صورت زنده و مجازی تجربه کنند و احتمالاً ترغیب شوند که به صورت واقعی این تجربه را داشته باشند. و این یعنی فروش بیشتر. در این حالت نیز وب سایت به صورت مستقیم فروشی نداشته ولی زمینه فروش بیشتر و گسترده تر را فراهم کرده است.
2. ارزش افزوده
یکی دیگر از اهداف بازاریابی الکترونیک ارائه خدمات و ایجاد ارزش افزوده است. چگونه وبسایت ها این رسالت را می توانند انجام دهند؟ مثلا وب سایت یک روزنامه را در نظر بگیرید که به کاربران خود امکان شخصی سازی روزنامه مختص به خود و طراحی آن را می دهد. مخاطبان میتوانند خود انتخاب کنند تا اخبار و مطالب مورد علاقه آنها برایشان به صورت گزینشی ایمیل شود. یا مثلا خدمات مشاوره دندانپزشکی آنلاین که یک عرضه کننده خمیر دندان به صورت رایگان در کنار فروش محصولات خود ارائه می دهد. ارزش افزوده موجب عطش در مشتریان جهت دریافت خدمات ما می شود. هدف اصلی یک وب سایت کمک به مشتریان و البته سایر ذینفعان از جمله عرضه کننده محصول است. شما باید بررسی کنید و ببینید در صنعت خودتان چگونه می توان از طریق وب سایت برای مشتری ارزش افزوده ایجاد کرد. این ارزش افزوده یا به عبارتی خدمات حاشیه ای که از طریق وبسایت ارائه میدهید نهایتا بخشی از محصول یا خدمات شما می شوند.
3. ایجاد گفتگو
اینترنت علاوه بر مصاحبت با مشتریان امکان گوش فرا دهی با مشتریان برای نزدیکتر شدن به آنها را نیز فراهم کرده است. سایت ها و شبکه های اجتماعی راه های ارتباطی جدید و قدرتمندی به منظور افزایش آگاهی از برند، برندسازی، نفوذ و تحت تاثیر قراردادن عقاید و نظرات مشتری، ارائه پیشنهادات ویژه و سایر موارد می باشند. این رسانه‌ها میتوانند شامل رسانه های متعلق به خود سازمان مثل وب سایت، صفحات شبکه اجتماعی و یا وبلاگ شرکت باشند و یا رسانه هایی که برای انتشار اخبار محتوا و تبلیغات ما به آنها پول پرداخت می کنیم. معادل آفلاین آن تبلیغات چاپی یا تبلیغات در تلویزیون است. دنیای بازاریابی الکترونیک فرصت‌هایی را برای نزدیک شدن به مشتریان برای صحبت با آنها و گوش دادن به سخنان ایشان در اختیار می گذارد که در گذشته و در بازاریابی سنتی و آفلاین این امکان وجود نداشت. از جمله ابزارهایی که برای این تعاملات وجود دارند می توان به این موارد اشاره کرد:
- انتشار محتوا به صورت پادکست، ویدیو، متن ساده، فلش و سایر موارد در وبسایت. ایجاد فروم های گفتگو با محوریت محصولات و صنعت ما
- فعالیت و انتشار محتوا و پاسخ گویی به سوالات و دریافت نظرات در شبکه های اجتماعی
- ارسال ایمیل های اجازه ای و ایمیل هایی که مخاطبان با پرکردن فرم نشان میدهند که به صورت داوطلبانه خواهان دریافت هستند
- جستجوی کلمات کلیدی در موتور های جستجو یا همان سئو
در رسانه های سنتی امکان تعامل وجود ندارد شما به صورت یک طرفه اطلاعات کسب و کار خود را به خورد مشتری می دهید اما در رسانه‌های دیجیتال مشتری اغلب کسی است که ارتباط با کسب و کار را آغاز می کند و به دنبای کسب اطلاعات از شماست.
4. صرفه جویی
صرفه‌جویی و فروش دو عامل مهم از منظر مدیران مالی است که از طریق صرفه جویی در پول، زمان و انرژی سبب افزایش سود آوری می شوند. اگر سیستم آنلاین کسب و کار خود را به خوبی طراحی کنید و جایگزین کردن خدمات آنلاین به جای خدمات به صورت فیزیکی یا حضوری موجب کاهش هزینه‌ها میشود و اگر این ساز و کار سریع و کارآمد و کاربر پسند هم باشد موجب افزایش رضایت مشتریان میشود. تولید کاتالوگ های الکترونیکی و بارگذاری آنها در وب سایت به جای تبلیغات چاپی، ارسال ایمیل ها به جای نامه های پستی، انجام سازوکارهای بانکی آنلاین به جای امور بانکی در شعبه ها و هزار و یک امکان دیگر به صورت چشم گیری در هزینه ها و وقت شما صرفه جویی می کنند.
5. برندسازی
با ایجاد ارزش افزوده و خدمات جانبی در وب سایت در واقع تجربه از برند خود را در بین کاربران گسترش میدهید و محبوبیت خود را ارتقا میدهید. سایت خود را طوری طراحی کنید که منحصر به فرد و نماینده برند باشد. به طور مثال یک شرکت تولید کننده دوربین از طریق برنامه شبیه سازی عکاسی بر روی وب سایتش، روش کار کردن با دوربین هایش را به شما آموزش می دهد یا عکس های شما را در یک مسابقه عکاسی شرکت می دهد. اینها نمونه ای از ارزش افزایی می باشد. اهمیت برندسازی درایجاد حس اعتماد به آن، شناخته شده بودن آن و روابط قوی بین خریدار و عرضه کننده است. شکل گیری یک برند تحت تاثیر دو عامل واقعیت و ادراک می باشد. تجربه واقعی که مشتری از استفاده از آن محصول دارد (چه خوب و لذت بخش، چه بد و رنج آور) عامل واقعیت و تصویرسازی که مشتری نسبت به برند دارد و حسی که از طریق تبلیغات، ارسال ایمیل ها، برگزاری نمایشگاه ها، برنامه های تخفیفی و تبلیغات دهان به دهان، برای مخاطبان ایجاد می شود عامل ادراک است. اینترنت، وب سایت ها و سایر ابزار های آنلاین بستر مناسبی برای ایجاد این ادراک هستند. به یاد داشته باشید وب سایت های آشفته به برند آسیب می زنند پاسخ های ایمیلی کند به برند صدمه می زنند و در نهایت عدم پاسخگویی سبب نابودی برند می شود.
برای آشنایی با ایمیل شرکتی اینجا را کلیک کنید.
بدون اینکه توضیحات مبسوط بدهیم به معرفی فهرست وار پلتفرمها و یا همان ابزار رایج موجود در دسترس شما که میتوانید از آنها برای پیاده سازی برنامه های آنلاین خود بهره گیرید، اشاره می کنیم.
1. پلتفرمهای دسکتاپ، لپ تاپ و نوت بوک
2.تلفن همراه
3. سایر پلتفرمهای سخت افزاری مانند تبلیغات در بازیهای کامپیوتری و یا باجه های الکترونیکی که معمولا در فروشگاها و اماکن عمومی نصب هستند.
فرض کنید در آینده ای نه چندان دور سوار اتومبیل خود هستید و اتومبیل شما به اینترنت متصل است، ناگهان مشکل فنی برای خودرو بوجود می آید قبل از اینکه خودروی شما در اثر خرابی متوقف شود سیستم از طریق اینترنت وضعیت را به نزدیکترین تعمیرگاه مجاز مخابره می کند و با کمترین اتلاف وقت تعمیرکار در کنار شما حاضر و مشکل شما حل خواهد شد. امروزه بستر چنین سیسمتهای اینترنتی در دنیا مهیا است. اگر همگان سعی کنیم اینترنت و مزایای ورود به آن را آگاهانه بشناسیم و هرچه زودتر اقدام کنیم، این تصویر برای کشور ما چندان هم دور نیست.
